Sábháilteacht agus Slándáil

Comhairle phraiticiúil

• Léigh an treoir taistil Eolas Roimh Thaisteal chun leideanna slándála áisiúla a fháil agus tú ag taisteal thar lear
• Faigh eolas go háitiúil maidir le ceantair lena mbaineann baol agus ábhair imní slándála
• Déan réamhchúram ciallmhar maidir le sábháilteacht agus slándáil
• Bíodh an té le dul i dteagmháil leis i gcás éigeandála ar eolas agat

Corraíl shóisialta

Tarlaíonn agóidí agus léirsithe, i Zurich, an Ghinéiv, Beirn nó Basel den chuid is mó.  Bíonn siad dírithe go minic ar eagraíochtaí idirnáisiúnta agus ar chruinnithe idirnáisiúnta. D’éirigh roinnt de na hagóidí sin foréigneach san am a chuaigh thart. Moltar duit monatóireacht a dhéanamh ar na meáin áitiúla maidir le léirsithe a d’fhéadfadh tarlú. Seachain na ceantair sin agus cloí le comhairle na n-údarás áitiúil.

Sceimhlitheoireacht

Cé go bhfuil ráta sceimhlitheoireachta sách íseal san Eilvéis, tá baol domhanda ann fós ó ionsaithe sceimhlitheoireachta neamh-idirdhealaitheacha, a d’fhéadfadh a bheith dírithe ar thargaidí sibhialta, lena n-áirítear áiteanna ina gcruinníonn turasóirí agus easaoránaigh.

Coiriúlacht

Tá ráta coiriúlachta sách íseal san Eilvéis cé go dtarlaíonn mionghadaíocht, go háirithe sna stáisiúin traenach, stáisiúin bhreosla, ar iompar poiblí, ag aerfoirt agus i lár na cathrach. Tá méadú suntasach tagtha le déanaí ar líon na n-eachtraí gadaíochta i gceantar na Ginéive, idir nithe pearsanta agus gluaisteáin. Ba chóir duit réamhchúram ciallmhar a dhéanamh. 

• Ná bíodh do chárta creidmheasa, do thicéid taistil ná do chuid airgid ar iompar in éineacht agat – fág airgead breise agus nithe luachmhara in áit sábháilte
• Ná bíodh do phas ar iompar agat ach amháin má tá géarghá leis agus fág cóip de do phas (agus de do dhoiciméid taistil agus árachais) le do theaghlach nó le cairde sa bhaile.
• Ná taispeáin méideanna móra airgid go poiblí agus ná bain úsáid as ATManna tar éis thitim na hoíche, go háirithe má bhíonn tú leat féin. Seiceáil nach bhfuil aon duine do do leanúint tar éis duit do chuid gnó a chur i gcrích.
• Coinnigh súil ghéar ar do chuid stuif agus coinnigh greim air in áiteanna poiblí mar caiféanna idirlín agus stáisiúin bus nó traenach.
• Seachain sráideanna agus staighrí dorcha nó gan soilse. Socraigh síob a fháil ó/go dtí chomh gar do dhoras d'óstáin/d'árasáin agus is féidir.

Coiriúlacht a chur in iúl

Má fhulaingíonn tú coir agus tú san Eilvéis, cuir in iúl do na póilíní láithreach é.

Agus is féidir leat teagmháil a dhéanamh linn ag Ambasáid na hÉireann agus ag an gConsal Oinigh má tá cúnamh ag teastáil uait.

Tiomáint

Tá na rialacha bóthair san Eilvéis mórán mar an gcéanna leis na rialacha in Éirinn, agus tá na bóithre nua-aimseartha agus coinnithe go maith.

Más mian leat a bheith ag tiomáint:

• Tabhair leat do cheadúnas tiomána Éireannach iomlán agus bí cinnte go bhfuil árachas iomchuí agus dóthanach agat
• Forfheidhmítear rialacháin tráchta go docht san Eilvéis agus is féidir le fíneálacha troma, caillteanas ceadúnais agus príosúnacht a bheith mar thoradh ar shárú tromchúiseach ar bith ar na rialacha, go háirithe tiomáint faoi thionchar dí.
• Bí ar an eolas faoi dhlíthe tráchta na hEilvéise, mar shampla luasteorainneacha. Caitear go han-dáiríre le tiomáint ró-thapa agus d’fhéadfadh fíneáil mhór a bheith mar thoradh air, agus d’fhéadfaí an fhíneáil a sheoladh chugat fiú i ndiaidh duit an Eilvéis a fhágáil. D’fhéadfadh deacrachtaí a bheith agat sa todhchaí agus tú ag dul isteach nó ag imeacht as an Eilvéis má theipeann ort an fhíneáil a íoc.
• Caith crios sábhála i gcónaí.
• Coinnigh doirse na feithicle faoi ghlas agus ná bíodh málaí le feiceáil, ar fhaitíos go ndéanfaí iarracht iad a ghoid agus tú stoptha ag soilse tráchta.
• Ní mór go mbeadh gach gluaisteán feistithe le boinn gheimhridh agus tú ag tiomáint san Eilvéis le linn mhíonna an gheimhridh. D’fhéadfaí go mbeadh gá le slabhraí sneachta le haghaidh bealaí sléibhtiúla.
• Ní mór do gach duine a thaistealaíonn ar mhótarbhealaí na hEilvéise, lena n-áirítear cuairteoirí gearrthéarmacha, cáin mótarbhealaigh, nó vignette, a íoc. Is ionann an táille bhliantúil reatha agus CHF40 agus is féidir é a cheannach ó Ghníomhaireacht Custaim Cónaidhme na hEilvéise agus ag na pointí trasnaithe teorann.

Feithicil a fhruiliú

Má tá feithicil á fruiliú agat, moltar duit gan do phas a thabhairt ar lámh mar shlándáil. Fiú má thugann tú cead do phas a fhótachóipeáil, bíodh sé le feiceáil agat an t-am ar fad.

Seiceáil go bhfuil árachas dóthanach agat agus léigh téarmaí & coinníollacha an chonartha fruilithe feithicle (go háirithe aon tarscaoileadh a mbeadh feidhm leis dá ndéanfaí damáiste don fheithicil).

Dlíthe agus gnásanna áitiúla

Comhairle phraiticiúil

• Léigh an chomhairle taistil, cuir tú féin ar an eolas sula dtaistealaíonn tú agus faigh comhairle go háitiúil nuair a bhaineann tú ceann scríbe amach
• Cuimhnigh go mbaineann na dlíthe áitiúla leatsa, mar chuairteoir, agus nach mór duit cloí leo
• Bí measúil ar nósanna, ar thraidisiúin agus ar chleachtais áitiúla, mar go mb’fhéidir go bhféachfaí ar an gcaoi a n-iompraíonn tú tú féin mar iompar a bheadh as bealach, naimhdeach nó in aghaidh an dlí.

Dlíthe cónaidhme agus áitiúla

Is tír chónaidhme í an Eilvéis agus tá a dlíthe féin agus a ghníomhaireacht forfheidhmithe féin ag gach cantún aonair. I gcásanna ar leith, cosúil le rialacháin tráchta, tá feidhm ag dlí cónaidhme.

Alcól

Go ginearálta is ionann an aois maidir le beoir, fíon agus ceirtlis a ól agus 16 (cé go mbíonn sé níos airde i roinnt cantún nó i siopaí aonair), agus is ionann an aois maidir le halcóil eile (e.g. biotáillí, mianraí meisciúla, srl) a ól agus 18.  

Drugaí neamhdhleathacha

Gearrtar fíneálacha troma agus téarmaí príosúin ar shealbhú drugaí san Eilvéis, agus bíonn siad éagsúil ag brath ar mhéid agus ar chineál na ndrugaí a bhíonn i gceist.  Is ionann aon iarracht teorainn na hEilvéise a thrasnú le drugaí i do sheilbh (mar shampla ag athrú eitiltí san Eilvéis via aerfort Zurich) agus cúisimh gáinneála uathoibríoch.

Tubaistí nádúrtha agus an aeráid

 An Aeráid

Tá aeráid ilchríochach ag an Eilvéis, a bhfuil tionchar ag na hAlpa uirthi chomh maith. Ciallaíonn na gaoithe aduaidh tirime agus fuara go dtiteann na teochtaí go han-tapa, fiú in aimsir ghlan. Feidhmíonn na hAlpa mar bhacainn – imríonn an Mheánmhuir tionchar ar dheisceart na hEilvéise agus tá aeráid i bhfad níos boige ansin ná atá i dtuaisceart na hEilvéise. Cinntíonn na sléibhte go mbíonn difríochtaí ollmhóra ann ó thaobh na haimsire de i measc réigiún éagsúla. Is féidir dul ó thírdhreach fuar agus scamallach go dtí spéir álainn ghorm taobh istigh de chúpla nóiméad. Bí ag breathnú ar thuar na haimsire réigiúnacha agus glac le comhairle na n-údarás áitiúil.

Sneachta agus Maidhmeanna Sneachta

Tá baol ó mhaidhmeanna sneachta, sleamhnuithe sneachta, maidhmeanna tuile agus sleamhnuithe láibe i gceantair alpacha. Ní féidir an aimsir sna sléibhte a thuar agus is féidir léi athrú go tobann. Bí ag breathnú ar thuar na haimsire áitiúil agus ar ar choinníollacha sábháilteachta, lean comhairle na n-údarás áitiúil, feistigh tú féin go cuí, déan pleanáil chúramach ar do ghníomhaíochtaí agus inis do phleananna do dhuine éigin. Ní mór duit aird a thabhairt ar rabhaidh agus fógraí i scríbhinn agus cloí le fánaí agus cosáin atá marcáilte. Cinntigh go gclúdaíonn d’árachas taistil tú féin agus na gníomhaíochtaí atá beartaithe agat a dhéanamh.

Eolas Breise

Riachtanais iontrála (víosa/pas)

Mura bhfuil tú cinnte faoi riachtanais iontrála na hEilvéise, lena n-áirítear eolas faoi víosaí agus eolas inimirce eile, cuir ceist ar do ghníomhaire taistil nó déan teagmháil leis an Ambasáid nó Consalacht na hEilvéise is gaire.

Féadfaidh tú seiceáil leo freisin cén tréimhse bailíochta nach mór a bheith ag do phas.

Táillí fón póca

Toisc nach bhfuil an Eilvéis san AE nó san LEE (an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch), níl táillí fánaíochta clúdaithe ag Rialachán Fánaíochta an AE. Mar thoradh ar sin, is féidir le táillí chuig agus ó fhóin phóna in Éirinn agus a bheith ard. Seiceáil le do soláthraí fón póca sula dtéann tú chun na hEilvéise.