Dí-Armáil agus Neamhleathadh
Tá sé rí-thábhachtach d’Éirinn go gcinnteofaí go mbeadh an domhan saor ó airm núicléacha agus go gcuirfí dí-armáil gnáth-airm agus rialú airm chun cinn.
Cad a dhéanaimid
Dí-armáil Núicléach
Tá sé ina tosaíocht le fada an lá ag Éirinn a chinntiú go mbeadh an domhan saor ón mbagairt ó airm núicléacha. Agus sinn spreagtha ag an bhfulaingt ollmhór daonna a bheadh mar thoradh ar mhaidhm arm núicléach, sa chás go dtarlódh sin de thoradh timpiste, mí-áireamh nó botún deartha, táimidne ag obair i dtreo dheireadh iomlán a chur leis na hairm seo. Is ionann an príomhchomhaontú idirnáisiúnta sa réimse seo agus an Conradh maidir le Neamhleathadh Arm Núicléach (NPT). Tá dlúthcheangal ag Éirinn le bunús an NPT; in 1958 thug Éirinn isteach na chéad Réitigh Éireannacha mar a tugadh orthu ag na Náisiúin Aontaithe agus as sin a lean an NPT. Mar aitheantas ar an ról ceannródaíoch sin, ba í Éire an chéad tír a fuair cuireadh an NPT a shíniú in 1968. Tháinig an NPT i bhfeidhm i 1970 agus tá 190 comhalta san NPT anois.
Nach mór leath chéad bliain ina dhiaidh sin agus tá NPT ag croílár iarrachtaí idirnáisiúnta domhan saor ó airm núicléacha a chinntiú. Áirítear ann an t-aon oibleagáid dlíthiúil idirnáisiúnta chun airm núicléacha a dhí-armáil agus is ionann é agus an chloch choirnéil den réimeas neamhiomadaithe núicléach domhanda. Is comhalta gníomhach agus tiomanta den NPT í Éire i gcónaí agus táimid ag obair le tíortha eile chun dul chun cinn a bhaint amach maidir le dí-armáil núicléach chomh maith le spriocanna an Chonartha maidir le Neamhleathadh agus úsáidí síochánta teicneolaíochta núicléach a chur chun cinn.
Clár Oibre Comhrialtais Nua (NAC)
D’éirigh leis an NPT ó thaobh cosc a chur ar leathadh coiteann airm núicléacha. Mar sin féin, mar gheall gur údar imní d’Éirinn é luas mall fheidhmiú oibleagáidí dí-armála núicléacha an Chonartha agus go ndéanfadh sin beag is fiú den Chonradh, bhí Éirinn gníomhach i bhfoirmliú Chlár Oibre Comhrialtais Nua, grúpa Stát tras-réigiúnach atá tiomanta dul chun cinn ar dhí-armáil núicléach a chur chun cinn.
Seoladh an NAC i mBaile Átha Cliath i 1998 le Comhdhearbhú Aireachta agus comhairlíodh an cuspóir dí-armáil nuícléach iomlán a chur chun cinn. Cúig bliana déag níos déanaí, tá an sé chomhalta sa chomhrialtas sin – An Bhrasaíl, An Éigipt, Éire, Meicsiceo, An Nua Shéalainn agus An Afraic Theas – tiomanta go fóill don phríomhchuspóir sin. Don chéad sé mhí de 2014, glacfaidh Éire ról chomhordaitheoir an NAC.
Tá Éire ina comhalta den Chomhdháil ar Dhí-Armáil agus, i mí Lúnasa – Meán Fómhair 2013 táthar ag gníomhú mar uachtarán ar an gcomhdháil. Thug an Tánaiste agus an tAire Gnóthaí Eachtracha agus Trádála óráid ag an gComhdháil maidir le Dí-Armáil i mí Feabhra 2013. Táimid rannpháirteach sa Ghrúpa Oibre Neamhiata sa Ghinéiv a bhunaigh Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe chun moltaí a fhorbairt maidir le hidirbheartaíochtaí iltaobhacha ar dhí-armáil núicléach. Táimid páirteach freisin i ngrúpa tíortha a bhfuil sé mar aidhm acu aird a tharraingt ar impleachtaí daonna airm núicléacha mar shlí chun cur leis an mbrú ar níos mó dul chun cinn a dhéanamh maidir le dí-armáil núicléach.
An Ghníomhaireacht Idirnáisiúnta d’Fhuinneamh Adamhach (IAEA)
Tá An Ghníomhaireacht Idirnáisiúnta d’Fhuinneamh Adamhach lárnach i gcónaí in iarrachtaí domhanda cosc a chur ar iomadú airm núicléacha agus úsáidí sábháilte, slán agus síochánta teicneolaíochtaí núicléacha a chur chun cinn. Tá sé roghnaithe ag Éirinn áfach gan cumhacht núicléach a chur san áireamh ina meascán fuinnimh. Mar sin féin, táimid tiomanta i gcónaí úsáidí síochánta de theicneolaíocht núicléach laistigh den chomhthéacs NPT a chur chun cinn agus a éascú agus faoi rialaithe idirnáisiúnta cuí. Táimid mar chomhalta den IAEA ó 1970 agus oibrímid leis na Ballstáit agus le comhpháirtithe ar fud an domhain chun riachtanais úsáide síochánta an NPT a chosaint.
Conradh um Chosc Cuimsitheach ar Thrialacha Núicléacha (CTBT)
Feiceann Éire an Conradh um Chosc Cuimsitheach ar Thrialacha Núicléacha mar bhealach tábhachtach chun cuspóirí an NPT a chur chun cinn agus a fheidhmiú. Chuirfeadh an CTBT cosc ar phléascáin tástálacha núicléacha, ar an tslí sin tarraingítear líne shoiléir idir úsáidí síochánta agus míleata na teicneolaíochta núicléach. Ní chuirfear an Conradh i bhfeidhm ach amháin nuair a dhaingneoidh gach tír atá sa liosta in Iarscríbhinn 2 leis an gConradh, a raibh acmhainn núicléach acu nuair a comhaontaíodh an conradh, é. Tá Éire tiomanta dá fheidhmiú gan mhoill a chur chun cinn agus iarrtar ar gach tír atá fós ann in Iarscríbhinn 2 – ocht dtír in iomlán – an conradh a dhaingniú láithreach agus gan choinníollacha.
Airm Cheimiceacha agus Bhitheolaíocha
Ní hamháin go bhfuilimid tiomanta domhan saor ó airm núicléacha a chinntiú, ach tá ról gníomhach againn freisin i dtreo dheireadh a chur le gach catagóir d’airm ollscriosta.Is tosaíocht seanbhunaithe de chuid bheartas eachtrach na hÉireann é domhan saor ón mbagairt ó gach arm ollscriosta a chinntiú.
Bhí Éirinn páirteach san Choinbhinsiún um Airm Cheimiceacha (CWC) ó tháinig sin i bhfeidhm in 1997 agus san Choinbhinsiún um Airm Bhitheolaíocha ó 1972. Le sé bliana déag anuas, tá dul chun cinn suntasach déanta ag an CWC i dtreo dheireadh a chur leis an gcatagóir iomlán airm ó armlanna domhanda. Agus Uachtaránacht an AE ag Éirinn, bhí ról lárnach againn chun tionchar a bheith againn ar rannchuidiú an AE ag an Tríú Comhdháil Athbhreithnithe den Choinbhinsiún um Airm Cheimiceacha san Háig i mí Aibreáin 2013.
Cnuas-Mhuinisin
Is údar mórtais dúinne gur comhaontaíodh téacs an Choinbhinsiúin maidir le Cnuas-Mhuinisin ag comhdháil taidhleoireachta i mBaile Átha Cliath i mí na Bealtaine 2008. Leis an gCoinbhinsiún tá úsáid, táirgeadh, aistriú agus stoc-charnadh cnuas-mhuinisin neamhdhleathach chun aghaidh a thabhairt ar na hiarmhairtí daonna agus an dochar do-ghlactha a bhíonn mar thoradh ar úsáid chnuas-mhuinisin. Bhí Éire ar cheann de na chéad tíortha a shínigh agus a dhaingnigh an Coinbhinsiún a tháinig i bhfeidhm in 2010 agus táimid tiomanta dá fheidhmiú. Mar Chomhordaitheoir ar Ghlanadh, 2012-2013, d’oibríomar go crua chun obair an Choinbhinsiúin ar an tsaincheist a chur chun cinn.
Féadfaidh tú Doiciméid Deiridh na Comhdhála a léamh anseo.
Mianaigh talún
Bhí Éire ar cheann den phríomhghrúpa tíortha a dhréachtaigh an Coinbhinsiún maidir le Mianaigh Talún Frithphearsanra agus bhí Éire ar cheann de na chéad Stáit a shínigh agus a dhaingnigh é i mí an Mhárta 1997. Ní hamháin go gcuirtear toirmeasc ar úsáid mianaigh talún frithphearsanra leis an gCoinbhinsiún, ach tugtar tiomantas leis cuidiú le Stáit fáil réidh le mianaigh ó thailte ina bhfuil mianaigh. Thacaigh Éire go láidir leis an Monatóir Mianach Talún, tionscnamh sochaí sibhialta chun monatóireacht a dhéanamh ar fheidhmiú an APLC, óna bhunú in 1998.
Thug Éire tacaíocht láidir do ghníomhú mianach daonna ó go luath sna 1990idí. B'ionann caiteachas iomlán Chúnamh Éireann ar ghníomh mianaigh sa tréimhse 2006 – 2012 agus os cionn €25 milliún, lena n-áirítear maoiniú d’obair san Afganastáin, in Angóla, san Chambóid, san Iaráic, i Lao PDR, i Mósaimbíc, i Vítneam agus san tSiombáib. Ní hamháin go gcuireann an obair seo cosc ar thaismí eile, ach ceadaítear talamh a scaoileadh ar mhaithe le talmhaíocht agus gnó, agus cuireann sin go díreach le cobhsaíocht san fhadtéarma agus le forbairt eacnamaíoch.
Gnáth-Airm Eile
Is dul chun cinn suntasach é glacadh an Chonartha Trádála Airm i mí Aibreáin 2013 don phobal idirnáisiúnta. Is é an ATT an chéad chomhaontú atá ina cheangal de réir dlí chun trádáil domhanda i ngnáth-airm a rialú, ó thancanna cogaidh agus aerárthaí trodaíochta, diúracáin, mionairm agus airm éadroma. Léirítear an cur chuige riachtanach is féidir leis na Náisiúin Aontaithe a dhéanamh i dtreo shíocháin agus shlándáil idirnáisiúnta.
Is tosaíocht beartais eachtrach d’Éirinn é ATT atá cuimsitheach agus bríomhar. Tá muid bródúil a bheith i measc na gcéad Stát a shínigh an Conradh an 3 Meitheamh 2013, agus tá sé i gceist againn gluaiseacht go tapa i dtreo dhaingniú sna míonna atá amach romhainn. Rachaidh an Conradh i bhfeidhm nuair a bheidh sé daingnithe ag 50 Stát. Go náisiúnta, táimid ag obair i dtreo dhaingniú agus fheidhmiú an Chonartha gan mhoill.
Cuireann an Coinbhinsiún ar Úsáid Gnáth-Arm Áirithe cosc ar úsáid airm áirithe a mheastar a chruthaíonn fulaingt gan gá nó a mbíonn tionchar neamhidirdhealaitheach acu ar shibhialtaigh agus ar phearsanra míleata. Is é sin an fáth a shínigh Éire an Coinbhinsiún in 1981, an bhliain chéanna a d'oscail sé le síniú.
Réimis Rialaithe Onnmhairithe
Bíonn Éire rannpháirteach i cúig réimeas onnmhairithe iltaobhach: Socrú Wassenaar, Grúpa na hAstráile, Réimeas Rialaithe Teicneolaíochta Diúracáin, Grúpa Soláthróirí Núicléacha agus Coiste Zangger. Éilíonn ár n-oibleagáidí faoi na socruithe réimeas onnmhairithe orainn onnmhairiú liostaí ábhar atá sonrach do gach réimeas a rialú. Mar Bhallstát den AE, tá Éire ceangailte faoi théarmaí Chomhsheasamh Chomhairle an AE 2008/944/CFSP a shainmhíníonn comhrialacha a rialaíonn rialú onnmhairiú teicneolaíocht mhíleata agus trealamh míleata, agus Rialachán Chomhairle an AE ar Earraí Déach-Úsáide, Rialachán na Comhairle (AE) Uimh 428/2009.
Tá an Roinn Post, Fiontar agus Nuálaíochta, freagrach as ceadúnú in Éirinn. Oibrímid go dlúth lenár gcomhghleacaithe sa Roinn sin ar iarratais maidir le honnmhairiú earraí míleata agus earraí déach-úsáide áirithe as Éirinn.
Sochaí Sibhialta
Aithnímid an cur chuige tábhachtach a dhéanann an Sochaí Sibhialta i go leor próiseas dí-armála & neamhiomadaithe agus leanfaimid ag obair le comhpháirtithe na Sochaí Sibhialta chun ár spriocanna maidir le dí-armáil, Neamhleathadh agus rialú airm a chur chun cinn.
- Nuclear Weapons and other WMD
- Conventional Weapons
- Export Controls
- Civil Society Engagement and Outreach
- Speeches and Statements
Nuclear Weapons and other WMD
Conventional Weapons
Conventional Weapons
Explosive Weapons in Populated Areas (EWIPA)
On 18th November, 2022 Ireland welcomed delegates from across the world to a high-level international conference in Dublin to adopt a Political Declaration on Strengthening the Protection of Civilians from the Humanitarian Consequences arising from the use of Explosive Weapons in Populated Areas. The hugely successful meeting saw the Political Declaration formally adopted by 83 countries.
The declaration marks the culmination of almost three years of consultations led by Ireland, involving UN Member States, the United Nations, the International Committee of the Red Cross (ICRC) and civil-society organizations, including the International Network on Explosive Weapons (INEW). The declaration's focus is to address the devastating and long-lasting humanitarian impact of the use of explosive weapons in populated areas.
Cluster Munitions
Ireland is proud that the text of the Convention on Cluster Munitions (CCM) was agreed at a Diplomatic Conference in Dublin in May 2008. The CCM was the most significant development in international humanitarian law since the Ottawa Convention banning anti-personnel landmines was agreed a decade earlier. The heart of the Convention is an immediate and unconditional ban on all cluster munitions which cause unacceptable harm to civilians. Each State Party undertakes never in any circumstances to use, develop, produce, acquire, stockpile, retain or transfer cluster munitions, or to assist another party in doing so. An important innovation and feature of the Convention are the provisions which address the needs of victims, in line with its similar predecessor the Anti-Personnel Mine Ban Treaty. Ireland is closely identified with the CCM, and continues to see its successful implementation and universalisation as a priority. Ireland remains committed in this regard; from chairing of the negotiations in Dublin, working as the co-coordinator on Clearance from 2011-2013, to our ongoing support to the CCM Implementation Support Unit.
Landmines
Ireland was part of the core group of countries which drafted the Anti-Personnel Landmine Convention (APLC) and was among the first States to sign and ratify it in March 1997. The Convention not only prohibits the use of anti-personnel landmines, but also commits States to assist in the removal of mines from mine-affected countries. Not only does this work prevent further casualties, it also allows land to be released for agriculture and business, directly contributing to longer-term stability and economic development. In 2015 and 2016 Ireland was Chair of the Article 5 Committee, which works to supports states in meeting their mine clearance obligation deadlines.
Irish Aid have given an average of €3million per year to demining projects since 2006, including funding for work in Afghanistan, Angola, Cambodia, Colombia, Iraq, Lao PDR, Mozambique, Vietnam and Zimbabwe. The Disarmament Unit also provides funding to the International Trust Fund for Demining and Mine Victims Assistance (ITF Enhancing Human Security) for targeted demining programmes in Ukraine and Columbia.
Other Conventional Weapons
The Arms Trade Treaty (ATT) was adopted by the UN General Assembly in 2013 to regulate the International trade in conventional arms and to establish mechanisms to begin eradicate the illicit trade and diversion of conventional arms. The ATT entered into force in 2013 and Ireland ratified the treaty in April 2014.
The ATT covers the major categories of conventional arms, including the small arms and light weapons which proliferate in conflict afflicted states and non-conflict afflicted states with high levels armed violence and very high civilian casualties.
Minister Joe Costello signs the Arms Trade Treaty alongside Ambassador Patricia O'Brien in 2013
The Convention on Certain Conventional Weapons prohibits the use of specific weapons that are considered to cause unnecessary suffering or that indiscriminately affect both civilians and military personnel, including lethal autonomous weapons systems. It is for this reason that Ireland signed the Convention in 1981, the same year that it opened for signature.
Export Controls
Export Controls
Export Control Regimes
The effective enforcement of export control regimes is a core component of upholding Ireland's international non-proliferation obligations. As a member of multiple disarmament and non-proliferation treaties and conventions[1], Ireland has a responsibility to ensure that adequate domestic controls are implemented in order to prevent the proliferation of weapons of mass destruction and conventional weapons. To assist us in meeting our obligations under these treaties and conventions, Ireland is a member of a number of export control regimes.
- The Nuclear Suppliers Group is a group of nuclear supplier countries that was established in 1974. It seeks to contribute to the non-proliferation of nuclear weapons through the implementation of guidelines for nuclear and nuclear-related exports, governing the transfers of civilian nuclear material and nuclear-related equipment and technology to non-nuclear-weapon States
- The Wassenaar Arrangement was established in order to contribute to regional and international security and stability, by promoting transparency and greater responsibility in transfers of conventional arms and dual-use goods and technologies, thus preventing destabilising accumulations. The aim is also to prevent the acquisition of these items by terrorists
- The Zangger Committee aims to assist States Parties to the Nuclear Non-Proliferation Treaty in preventing the export of nuclear-related strategic material and equipment to non-nuclear-weapon States which may be used for weapons proliferation
- The Missile Technology Control Regime (MTCR) is an informal political understanding among states that seeks to limit the proliferation of missiles and missile technology. The MTCR seeks to limit the risks of proliferation of all types of weapons of mass destruction (WMD) by controlling exports of goods and technologies that could support their delivery systems. Ireland and Iceland co-chaired the MTCR October 2017-2018. Find out more.
- The Australia Group is an informal forum of countries which, through the harmonisation of export controls, seeks to ensure that exports do not contribute to the development of chemical or biological weapons. Formed in 1985, the group now has 42 members.
The Department of Business, Enterprise and Innovation, has responsibility for licensing in Ireland. We work closely with our colleagues in that Department on applications for the export of military goods and certain dual-use goods from Ireland.'
[1] Ireland is a member of the Nuclear Non-Proliferation Treaty, The Biological and Toxin Weapons Convention, Chemical Weapons Convention, the Arms Trade Treaty, The Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty, The Convention on Certain Conventional Weapons, The Cluster Munitions Convention and the Anti-Personnel Landmine Convention.
Civil Society Engagement and Outreach
Civil Society Engagement and Outreach
Ireland believes that work in disarmament and non-proliferation processes is more effective when there is strong cooperation between states and Civil Society. Ireland is pleased to work with strong international partners including Article 36, the International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN), Handicap International and Reaching Critical Will.
Recognising the importance of rigorous research in disarmament work, Ireland also works in partnership with the United Nations Institute for Disarmament Research (UNIDIR).
Speeches and Statements
Speeches and Statements
2020
2019
2018
Speech by Minister of State Cannon at the Geneva Conference on Disarmament on the 27th of February
2017
General Statement at the Third Conference of States Parties to the Arms Trade Treaty in Geneva
2016
Minister Flanagan welcomes new UN Resolution on Nuclear Disarmament
Intervention by Ireland on Security and Nuclear Deterrence Issues, OEWG, Geneva
Intervention by Ireland on Raising Awareness on Nuclear Issues, OEWG, Geneva
Intervention by Ireland on the Weakening of the Norm against Use of Nuclear Weapons, OEWG, Geneva
Intervention by Ireland on transparency and verification at the OEWG, Geneva
Working Paper submitted by Ireland: “Nuclear Disarmament in Context – A Global Governance Issue”
Closing Statement by Ireland at Week 1 of the Open Ended Working Group on Nuclear Disarmament
Ireland’s National Statement to the BTWC Preparatory Committee, 26 April 2016
National Statement by Ireland at the CCW Meeting of Experts on Lethal Autonomous Weapons Systems